Een andere kijk op medicatie.

ìKan je de apotheek even bellen? Mevrouw Tichelaar gebruikt klacid, en jij hebt haar een statine voorgeschreven omdat ze diabetes heeft. Ze hebben gebeld, dat die combinatie niet samen gaat.î Ik kijk in de computer naar de medicatielijst, en kan het bewuste middel niet vinden. Dat verklaart waarom ik geen waarschuwing heb gekregen toen ik het uitschreef. De computer bewaakt ongewenste interacties tussen medicijnen. Ik bel, en krijg de apotheker aan de lijn. ìPieter, kan jij voor me nakijken of mevrouw Tichelaar klacid gebruikt? Ik vind het niet terug in haar dossierî. Het duurt even, en dan hoor ik dat ze dat al langere tijd gebruikt, via de specialist ter preventie van urineweginfecties. Ik geef haar voor dezelfde kwaal trimethoprim in een lage dosering. ìJe hebt het zelf voorgeschrevenî, zegt Pieter. ìHet staat onder van Schieî. Ik snap er niets van en vraag hem haar bestand met medicatie van de laatste drie maanden naar me toe te faxen. Dan draai ik haar medicatie bij mijn computer uit en leg de lijsten naast elkaar. Nu wordt me duidelijk, dat ik helemaal geen overzicht heb over wat mevrouw Tichelaar echt gebruikt! Noem ons maar poortwachter, als ik niet op de hoogte ben van alle medicatie die de specialisten voorschrijven, komen er ongewenste situaties. Ze komt aan dertien medicijnen, die ze dagelijks gebruikt. Ik schrap wat dubbel op is, en probeer zo min mogelijk medicijnen dagelijks te geven als onderhoudsdosering. Mevrouw Tichelaar is tachtig jaar. Haar nieren werken goed, maar moeten wel een krachtinspanning leveren om dit allemaal te verwerken. Als ik toch mijn visite rondje maak, stap ik even de apotheek binnen. Pieter staat aan de balie te helpen maar maakt tijd zodra hij me ziet. ìWil je wat drinken?îMet een kopje thee bespreken we het probleem. Nog steeds zie ik de retour berichten niet van mijn patiÎnten. Ik kan wel de medicatie doorzenden via internet. Dat  scheelt ons beiden veel werk, en heeft voor de patiÎnt het voordeel, dat de medicatie klaar staat als ze het komen ophalen aan de apotheek. Alle recepten, die via de specialist binnen gekomen zijn, staan kennelijk ook onder mijn naam. We komen tot een voorstel. Ik krijg alle medicatie van mijn oudere patiÎnten, die onderhoudsmedicatie gebruiken, en toets die aan de medicatielijst in de computer. Intussen gaat hij met de software leveranciers van onze beide systemen aan de slag, om dit probleem op te lossen en te zorgen dat ik de informatie in de toekomst wel krijg. Het is een klus, maar de moeite waard. Er wordt al veel geschreven over het elektronisch patiÎnten dossier, waarin alle hulpverleners rond de patiÎnt de informatie aanleveren. Dat heeft als groot voordeel, dat iedereen op internet de belangrijke informatie kan zien. Maar tegelijk vergt het een grote discipline van alle partijen, en wordt het belangrijk wie de stuurman aan boord zal zijn in dit nieuwe systeem. Hier kan ik corrigerend optreden, zal dat in de toekomst ook de bedoeling zijn? Mevrouw Tichelaar is een conscentieuze dame. Ze heeft zonder twijfel de medicatie geslikt. Het zal wat uitleg vergen waarom een aantal middelen nu geschrapt worden. Ik bel haar op en leg uit, dat ik een aantal middelen heb geschrapt of vervangen, om zo mogelijk te maken dat ze toch een statine gebruiken kan. ìMaar dokter, ik heb net op de televisie gezien dat die middelen zo slecht zijn, en heel veel bijwerkingen hebbenî, zegt ze. ìIk was al opgelucht toen ik hoorde, dat ik dat beter niet kon gebruikenî. Met diabetes is het juist erg belangrijk, dat de vetstofwisseling goed geregeld wordt, anders krijgen diabetes patiÎnten heel snel vaatproblemen. De statines doen hier goed werk. Gelukkig is ze akkoord na mijn uitleg, en blij met de gereduceerde lijst medicijnen voor dagelijks gebruik. Ik ben door deze gebeurtenis wakker geschud en spreek met ons team af, dat we dit tot aandachtspunt van de maand maken. Ik ben onlangs gestart met de kaderopleiding ouderen geneeskunde, en heb daar een aantal interessante zaken gehoord. In een groot 85+ onderzoek aan de Leidse universiteit is gebleken, dat  het bij oudere mensen belangrijk is, dat de bovenwaarde van de bloeddruk juist niet te veel gedrukt wordt. Honderd plus de leeftijd, leerden we vroeger. Dat blijkt opnieuw een gouden standaard. Die hogere druk zorgt ervoor, dat de hersenen goed doorbloed blijven, waardoor we helderder blijven denken. Ook de nierfunctie is erbij gebaat! De plastabletten, die zo rijkelijk werden uitgedeeld in het verleden kunnen tegenwoordig vervangen worden door modernere middelen. Hierdoor verliezen de mensen minder  zouten, en zijn dus minder duizelig. Als je ouder bent is de sluitspier van de blaas niet het sterkste punt. Dan is een plastablet soms de oorzaak van incontinentie. Voor mij is dit een aandachtspunt. Niet zomaar alle plastabletten laten staan, maar kijken of we ze vervangen kunnen door een ander medicijn. Tenslotte komt iedereen in Nederland zon tekort, als je niet regelmatig buiten komt. Vitamine D hebben we nodig om sterke botten te houden en spierpijn te voorkomen. De meeste mensen halen een uurtje wandelen per dag niet. Ook dekkende kleding, sluiers en lange mouwen, maken de opname van vitamine D uit de zon niet mogelijk. Dat ga ik dus meer voorschrijven, een pil erbij! Een leuke uitdaging om met een frisse blik  naar mijn praktijk te kijken, en de patiÎnten hebben er hopelijk baat bij.

Marieke van Schie

16 maart 2007.