Een plotse dood.

ì Mijn man is plotseling gestorven, zo maar in bed.  Iklag naast hem en hoorde een vreemd geluid. Leek op snurken, maar tochheel anders. Toen ik wakker schrok, lag hij in een verkramping, en konik al niets meer doen. Hij gleed zo maar van me weg, de nacht in.Letterlijk en figuurlijk. Ik ben er helemaal stuk van.î Mies zit thuis,in de schaduw van de boom in de tuin, waar ze samen met haar man Sjaakzo graag zat. Ik ben op condoleance bezoek. De familie zit binnen,gelukkig laten ze ons even de tijd om samen rustig te praten. Daar komik ook voor. Het is voor mij ook een schok. Sjaak was een grotesportieve man, die nooit ziek leek te zijn. Hij had een eigen zaak,  detijden waren zwaar. Grote winkelketens hadden zich recent in deomgeving gevestigd, maar hij was er helemaal tegenaan gegaan, want hijhield zo van zijn werk. Een kleine supermarkt, met groente en versbrood. Een steunpunt in de buurt, vooral voor de ouderen die watmoeilijker ter been werden, en met wie hij op ouderwetse wijze nog denieuwtjes uit de buurt  besprak. Ook merkte hij het op, als een van zijn vaste  klanteneens een paar dagen weg bleef. Dan ging zijn vrouw even kijken, wat eraan de hand was. En vaak niet te vergeefs. De winkel in de buurt werddoor de bewoners op handen gedragen, al liep de omzet langzaam maarzeker terug. Ik liep wel eens even binnen, als ik in de buurt was. Zehadden de sleutel van de buurtjes naast hen, die moeilijk ter beenwaren. Van hen hadden ze de buurtwinkel overgenomen. Dan maakte ik eveneen praatje, niet zelden met een kopje koffie  inde kamer achter de winkel. ìGezellig, als je weer in de buurt bent, komdan weer eens langs!í, zei Mies als ik vertrok. Sjaak stak dan evenzijn neus om de hoek. ìDag dokter, ik ga weer rijden, tot ziens!î. Enweg was hij weer met zijn kar met de huis aan huis boodschappen. En nudit. Zo maar ineens. ìWas hij de laatste tijd anders?î, vraag ik Mies.ìAchteraf was hij wel vermoeider. Normaal kon hij nauwelijks stilzitten, maar nu  zakte hij voor de TV en bleefhij het liefs een avondje hangen voor de buis. Hij sportte ook tweemaal per week, en was juist die zondag weer gaan lopen. Het was eenwarme dag, maar toch vroeg in de ochtend.. Hij kwam thuis, en verteldezoín pijn in zijn rug te hebben. Daardoor moest hij een aantal kerenstoppen onderweg. We dachten dat het was van het sjouwen van zwarekratten. We hadden de zaak die week net anders ingedeeld, watoverzichtelijker. Zelf dacht hij dat het de volgende dag wat beter zougaan, ik heb hem nog ingesmeerd met warme spierzalf, de klachten lekenwat weg te zakken. We hebben samen nog even gepraat, en toen ben ik inslaap gevallen. Tot ik wakker werd. En toen was ik te laat. Heb ik ietsover het hoofd gezien? Hoe kom ik er achter wat hij heeft gemankeerd?î

Naasthet verdriet over het plotseling verlies van haar man speelt nu mee,dat Mies wil weten wat er gebeurd is om vrede te krijgen met desituatie. Er is een mogelijkheid, dat de patholoog bij een obductiebekijkt wat de oorzaak van zijn plotseling overlijden is geweest. Naenige aarzeling stemt ze toe. ìKan ik hem wel gewoon begraven? En hoeziet hij er dan uit, als ik hem weer terug zie? ìBij een lijkschouwingopereert de patholoog de dode patient, en neemt weefsel weg,  al naargelang de vraag van de aanvragend arts. In dit geval  kijkthij naar hart en bloedvaten, eventueel de lever en de alvleesklier, ende hersenen. Daarna worden de snijwonden gehecht, en kan de familie nogafscheid  nemen, als ze dat willen. Dat  vindtze goed. Bij de obductie blijkt hij een recent achterwand infarct inhet hart te hebben. De kransslagaderen van het hart waren ook bijnadicht! En dat bij een man zonder klachten. Ik ga weer langs om hetrapport met haar te bespreken. ìHad Sjaak al eerder klachten?ívraag ikhaar. ìKan je je bij nader inzien herinneren wanneer zijn moeheid isbegonnen?î Hij blijkt al een paar maanden geklaagd te hebben overrugpijn. Dat hadden ze toegeschreven aan het harde werken. Vorig jaarhad hij nog meegedaan met de vierdaagse, altijd gesport, nooit gerookt.Het is toch ongelooflijk, dat dit dan gebeurt? Maar toch: de uitslagvan het rapport geeft naast machteloosheid en verdriet ook demogelijkheid erin te berusten, dat zijn overlijden niet te voorkomenwas geweest. Tenzij hij zelf had ingezien, dat hij eerder aan de belhad moeten trekken. Meestal heeft een hartpatiÎnt last van  pijnop de borst. Maar bij Sjaak is de rugpijn veroorzaakt door hetdichtslibben van zijn vaten aan de achterzijde van het hart, enstraalde daarom uit tussen de schouder bladen. Vandaar die hogerugpijn! ìHet is toch zo jammer,îzegt ze. ìWe wilden net iets rustigeraan gaan doen, Sjaak was bijna zestig. Maar hij hield zo van zijn vak.Hij is gestorven zoals hij heeft geleefd. Ik zal het een plaats moetengeven.î

8 augustus 2005

Marieke van Schie