Astma kan fataal zijn,

 

 

ìKan u even kijken naar Merlijn? Hij is de hele week al moe en slap, maar dit weekend kon hij ís nachts niet slapen. Hij had het ís nachts zo benauwd, dat ik hem gesprayd heb met een middeltje, dat ik nog in huis had. Salbutamol heet het. Als kind had hij ook wel eens last en toen heeft hij zoín baby toeter gekregen. Dat heb ik gegeven, maar toen kon hij nog biet slapen. Nu heb ik zelf uit Duitsland een medicijn meegenomen, dat mijn moeder had gekregen voor haar astma. Ik heb er ook wel eens last van. Als ik bij haar ben is het meestal weekend, en zo gaf ze me de medicijnen. Dat hielp net zo min. Kan u even kijken?î Een lang verhaal. Merlijn zit bleek, en wat onwillig op zijn stoel, hij beweegt nauwelijks. Zijn moeder is lang en slank, beweeglijk. Het contrast is groot. ìHeeft Merlijn eerder zulke klachten gehad?î, vraag ik. Dat blijkt niet het geval. De familie is nog maar kort in de praktijk.

ìZijn broertje heeft wel astmaî, en zelf had ik het in mijn jeugd. Gelukkig ben ik er overheen gegroeid. Merlijn was wat verkouden, maar die benauwdheid  ken ik niet van hemî. Zijn moeder kijkt bezorgd en liefdevol naar de stille Merlijn, die naast haar op de stoel zit. Merlijn is vijf jaar, hij is vandaag maar thuis gebleven. Gelukkig, zo kan hij ook niet naar school. ìIk zal je even nakijken, Merlijn. Trek je trui even uit.î Hij doet wat ik vraag, maar enthousiast is hij niet. Als ik hem nakijk piept hij niet meer. Wel heeft hij grote klieren in zijn hals, en ruikt hij uit zijn mond. Een rode keel, en dichte neus zijn duidelijk aanwezig. Hij is kortademig, en kan niet goed doorademen. Wat opvalt is zijn snelle hartslag. ìMerlijn piept nu niet. Wel is hij duidelijk kortademig. Ik maak me zorgen over zijn nachtelijke benauwdheid. Kunt u het medicijn laten zien, dat u uit Duitsland heeft meegenomen?îZijn moeder haalt het uit haar tas. Als ik de samenstelling van het medicijn bekijk, blijkt dit ook salbutamol te zijn. Salbutamol is ook bekend als ventolin, het verwijdt de luchtwegen binnen korte t5ijd, maar is ook weer snel uitgewerkt. Het heeft een bijwerking: de hartslag gaat sneller, en als het vaak achtereen gebruikt wordt helpt het nauwelijks meer. Merlijn is op tijd, hij komt bij me op het spreekuur. Zijn moeder moddert niet door. Maar hij heeft het al drie nachten benauwd. Nachtelijke benauwdheid duidt op een verlies aan zuurstof. Hij heeft ís nachts waarschijnlijk minder dan de helft van zijn gewone lucht volume over.  Merlijn moet een ontstekingsremmer hebben. Hij heeft een virus infectie. Antibiotica helpen niet,  dat heeft alleen zin bij een bacterieel infectie. Dit is een uit de hand gelopen verkoudheid, wellicht met stof allergie erbij. Ik schrijf prednison voor, en instrueer zijn moeder over het gebruik van de salbutamol. Hij moet thuis blijven, ze is gelukkig in staat zelf op hem te letten. Op de bank met een boekje, en geen onrust. Vooral niet te pas en te onpas spuiten met de salbutamol!  Ze belooft morgen te bellen hoe het gaat, zodat ik bij onvoldoende resultaat Merlijn kan doorsturen naar de kinderarts. Astma is een veel voorkomend verschijnsel. We herkennen het beter dan vroeger, en er wordt meer over gepubliceerd. Dat heeft voordelen, bij vroege herkenning en behandeling kan je er goed oud mee worden. Bekende sporters maken reclame voor het astma fonds. Dat is een voorbeeld voor menigeen. En een uitdaging voor ons als dokters de astma patiÎnten zo optimaal mogelijk te behandelen. Het gevaar voor zelf medicatie, zoals de moeder van Merlijn toepaste, is er ook. Elk jaar overlijden in Nederland 8-10 kinderen aan een acute astma aanval. Als een kind in het ziekenhuis terecht is gekomen, is controle door de longarts van hoog belang. Gebleken is, dat de kans op zoín tweede aanval groter is dan bij een ander kind. Nachtelijke benauwdheid  is een alarm signaal. Geen dokter vindt het erg daarvoor langs te komen! Dat vertel ik de moeder van Merlijn. Ze mag en moet bellen, als het weer gebeurt. Maar zo ver zijn we nog niet. Ik heb goede hoop, dat hij het redt met de medicatie, die ik geef. De volgende ochtend belt zijn moeder. Hij heeft goed geslapen. En is duidelijk aan het opknappen. Ze is verbaasd, dat de medicijnen op zoín korte termijn al baat geven. De salbutamol geeft ze nu op vaste tijden, vier keer per dag. Ze neemt ook de tijd  Merlijn goed te laten doorademen in de voorzetkamer. Met een puf kan hij wel vier keer mee doen. Als ik hem laat blazen in de peakflow meter, blijkt hij een redelijke longfunctie te hebben. Ik leg ook dit apparaatje aan zijn moeder uit. Merlijn kan hier op blazen als hij zegt dat hij het benauwd heeft. Dan meet u de waarde, en laat hem de salbutamol inademen. Tien minuten later kan hij dan weer blazen. Zo kunnen we zien, wat de luchtweg verwijder doet! Dat spreekt zijn moeder aan. Zo kan ze de klachten beter in beeld brengen. Er is een notitieboekje bij, dat ik ook meegeef. Bij de allergietest blijkt hij overgevoelig te zijn voor stof. De slaapkamer van Merlijn gaan we saneren: stofvrije vloeren, kussen elke maand wassen. Dekbed reinigen, en de pluchen beesten reinigen. Dat zijn ook vaak stofnesten. Merlijn krijgt een inhalatie steroid, voor de komende tijd. Dat haalt het ontstekingselement uit zijn luchtwegen. Hij blijft  nu onder controle. En zijn moeder gaat aan de slag met informatie van mij, en van de website van het astmafonds.

 

 

Marieke van Schie,

6 februari 2006.