Samen oud worden is een kunst.

ìU spreekt met mevrouw  de Mos. Mijn man Klaas zit vast op de traplift, we hebben het ding pas laten plaatsen, ik weet niet wat ik moet doen. Hij zit op het stoeltje in de bocht van de trap, en ik kan er niet bij komen. Zelf ben ik ook moeilijk ter been, ik durf niet te lopen op het overgebleven stukje van de trap. Hij klaagt niet hoor, maar bedient de handel verkeert, denk ik. Is het mogelijk dat er iemand komt kijken?î Angst en agitatie klinken door in haar stem. Is dit een hulpvraag voor ons? Ik denk het niet. Maar wie vragen we wel om te gaan kijken? De thuiszorg heeft het ook erg druk, en zit vast aan een schema. Als ik hen vraag om langs te gaan wacht een ander op de hulp, die ze ook niet missen  kunnen. Goede raad is duur, het is redelijk in de buurt, dus vraag ik de praktijkverpleegkundige, die de mensen die slecht ter been zijn vanuit de praktijk bezoekt om  met spoed langs te gaan. Eenmaal daar is het duidelijk dat we niet langer hadden moeten wachten. De spiksplinternieuwe traplift staat vast. Meneer de Mos is slechthorend en hoort de instructies niet, zijn vrouw is geagiteerd en in tranen. Als hem maar niets overkomt! Mijn verpleegkundige klimt de trap op, en lost de situatie op. Eenmaal beneden zitten ze even later samen aan tafel. Het is een mooie aanleiding om te inventariseren hoe we nieuwe rampspoed kunnen voorkomen. Ze blijken elke dag naar het naburig  zorgcentrum te gaan om te gaan eten. De afstand is te ver om te lopen, dus nemen ze een taxi. De OV-taxi of de stadsbus is geen alternatief, vinden ze. Laatst heeft mevrouw de Mos 2.5 uur gewacht op de taxi die haar zou komen ophalen. Mijn assistente heeft bij herhaling gebeld, en kreeg dan te horen dat het druk was. Alles goed en wel, maar toch: mevrouw de Mos heeft diabetes, dus hebben we haar wat te eten en te drinken gegeven om de bloedsuikerspiegel op peil te houden. Dat ze dat niet aan durft met haar hoog bejaarde man kan ik me indenken. De taxi is duur, vooral als ze er dagelijks gebruik van maken. Aan de eettafel zitten ze samen aan een tafeltje. Ze hebben liever geen anderen om zich heen. Zou tafeltje dek  je een idee zijn? En dan de thuiszorg: met een goed indicatie via het CIZ, het centraal coˆrdinatiepunt dat de zorg indiceert, kunnen ze wellicht in aanmerking komen voor hulp bij het warm maken van het eten, het uitdelen van de medicijnen twee keer per dag, en hulp bij aan-  en uitkleden. Nu helpt mevrouw haar man, maar als mantelzorger is ze straks zelf aan zorg toe. ís Nachts worden ze wakker, moet hij naar het toilet. Het is gevaarlijk als hij slaapdronken over de gang naar de badkamer wankelt. Zou een urinaal een idee zijn? Die is verkrijgbaar met afsluitbare dop. Dit zijn de eerste punten die ter sprake komen. Als je gewend bent alles zelf te doen is het een hele overgang om hulp van buiten af te accepteren. Toch is er een dringende reden om de zorg op de rails te zetten. Het verzorgingshuis, waar ze ingeschreven staan heeft een ander beleid sinds 1 januari. Het komt in aanmerking voor nieuwbouw, en dus mogen er geen nieuwe bewoners meer komen. Geleidelijk zullen er van 2 kamers nu 1 appartement gemaakt worden, zodat iedereen gerieflijker kan wonen. Dat is toe te juichen, maar legt een zware wissel op de mensen die eigelijk nauwelijks meer zelfstandig kunnen wonen. De zorg is niet voldoende voor handen om iedereen ruim te voorzien. Vergrijzing is een naar woord, de kranten zijn er vol van. Ook jongere mensen blijven liever thuis wonen en hebben met zorg aan huis dan de mogelijkheid hun eigen leefomgeving te handhaven.  Het gaat dus om onze hele maatschappij, die anders ingesteld gaat worden. En de burenhulp is minder voor handen.  Kinderen wonen vaak ver weg, en hebben ieder een baan. Dit heeft tot gevolg dat we spaarzaam gebruik kunnen maken van de mantelzorg van familie. We hebben veel mensen nodig die deze zorgtaak professioneel op zich willen nemen. Dan redden we het om kwaliteit te leveren, en blije senioren te zien, die gezellig thuis kunnen blijven. Want daar is niets mis mee. Mevrouw de Mos wil wel een aantal keren naar het zorgcentrum, anders zien ze geen mens meer. We kiezen de dagen, dat ze tevens een gezellige ochtend kunnen hebben, met activiteiten. ís Middags gaan ze immers naar bed. Het plan is er, nu de uitvoering nog. We gaan aan de slag!

Marieke van Schie,

1 mei 2006.